Η Αρκούδα

«Η ζωή είναι μια πορεία προς τη φυλακή. Η αληθινή λογοτεχνία οφείλει να διδάσκει πώς να διαφεύγεις ή να υπόσχεται την ελευθερία.»

(Απόσπασμα από το σημειωματάριο του Τσέχωφ)

Anton Chekhov, The Bear 

by Arkady Pugachevsky:

http://pugachevsky.name/arkady/collection-exlibris/2782-Anton_Chekhov_The_Bear.html)

Η διακριτική σάτιρα και η κωμικοτραγική ανθρώπινη κατάσταση είναι θεμελιώδη υλικά στα έργα του Τσέχωφ. Ακόμη και τον «Γλάρο», ο ίδιος επιγράφει: Κωμωδία σε 4 Πράξεις. 

«Η Αρκούδα: Ένα Αστείο σε Μια Πράξη», ή «Η Αρκούδα» είναι ένα έργο εμπνευσμένο από το γαλλικό βοντβιλ (vaudeville) και συγκεκριμένα από το έργο «Οι όρκοι του Καντιλάκ» (Γαλλικά: “Les Jurons de Cadillac”) του Πιέρ Μπερτόν (Pierre Berton). Ο Τσέχωφ είχε δει την παράσταση με πρωταγωνιστή τον παιδικό του φίλο, σκηνοθέτη και ηθοποιό, Νικολάι Σολοβστόφ (Nikolai Solovstov) και μέσα σ’ ένα απόγευμα έγραψε ένα αριστούργημα που τον ανέδειξε ως έναν από τους σημαντικότερους θεατρικούς συγγραφείς στη συνείδηση κοινού και κριτικών της εποχής. Ο Νικολάι Σολοβστόφ (Nikolai Solovstov), στον οποίο είναι αφιερωμένο το πρωτότυπο κείμενο, ενσάρκωσε τον Σμιρνόφ (Smirnov) όταν για πρώτη φορά «Η Αρκούδα» παρουσιάστηκε στο μοσχοβίτικο κοινό στο Θέατρο Κορς στις 28 Οκτωβρίου 1888. Η υποδοχή της παράστασης ήταν ενθουσιώδης. Όσο ζούσε ο Τσέχωφ, το έργο γνώρισε πολλές πρεμιέρες από επαγγελματικούς και ερασιτεχνικούς θιάσους με μεγάλη επιτυχία.

Ο ίδιος ο Τσέχωφ το αντιμετώπιζε με αθωότητα και αυτοσαρκασμό όπως και όλα του τα θεατρικά. Σε μία επιστολή του, στις 22 Φεβρουαρίου 1888, απευθυνόμενη στον Γιάκοφ Πολένσκι (Yakov Polensky) αναφέρει μεταξύ άλλων: «Απλά για να σκοτώσω την ώρα μου, έγραψα ένα μικρό ασήμαντο βοντβίλ (vaudeville) σε ύφος γαλλικό που ονομάζεται «Η Αρκούδα». Αλίμονο! Εάν αντιληφθούν στους «Μοντέρνους Καιρούς» ότι γράφω βοντβίλ θα με εξοστρακίσουν. Τι να κάνω; Σχεδιάζω κάτι βαρυσήμαντο και προκύπτει τρα-λα-λα! Παρά τις απόπειρές μου για σοβαρότητα, αποτέλεσμα μηδέν· με εμένα κάθε τι σημαντικό μεταμορφώνεται σε ασήμαντο.»

 «Η Αρκούδα» διασχίζει τα ρωσικά σύνορα μετά το θάνατο του συγγραφέα. Το 1911 παίζεται για πρώτη φορά στο Λονδίνο και το 1915 στη Νέα Υόρκη. Το 1935 ο σκηνοθέτης και θεατρικός παραγωγός, Μέγιεργκολντ (Vsevolod Meyerhold) ανεβάζει την παράσταση «33 Λιποθυμικά Επεισόδια». Για πρώτη φορά παίζονται μαζί επί σκηνής «Η επέτειος», «Η Αρκούδα» και «Η Πρόταση Γάμου». Από τότε μέχρι σήμερα «Η Αρκούδα» επιμένει να αναβιώνει στο θεατρικό σανίδι, συνήθως σε συνδυασμό με άλλα μονόπρακτα του Τσέχωφ, γνωρίζοντας αναρίθμητες αποδόσεις και διασκευές.

Πηγές:

1. Τσέχωφ Αντόν, Η Τέχνη της Γραφής, Συμβουλές σε έναν νέο συγγραφέα, Εκδόσεις Πατάκη, Β έκδοση, Αθήνα, 2007

2.Gottlieb, Vera. Chekhov and the Vaudeville: A Study of Chekhov's One-Act Plays. Cambridge Univ Pr, 2010. Print.

3.Pavlovich, Anton. The Complete Plays. W W Norton & Co Inc, 2007. Print.